Libroj

Mirinda mondo en moderna lingvo

Kiam mi estis 15-jara kampara infano en formale katolika kulturo, mi legis la unuan fojon Kandido, kaj la libro konsiderinde kontribuis al mia mondrigardo. Nun al mi, tre pli monduma, la impreso estas iom alia. Mi pensas, ke, se nuntempa 15-jarulo legus ĝin, li aŭ ŝi trovus sin en mirinda mondo plena je jezuitoj, anabaptistoj kaj baronoj, filozofoj kaj strangaj filozofiaj teorioj pri la mondo. Kvankam la malbonoj de la mondo baze ne ŝanĝiĝis, kaj malmultaj subpremas multajn, nun temas pri aliaj agantoj, kaj la dogmeco pri religiaj aferoj ŝanĝiĝis al dogmeco pri politikaj aŭ ekonomiaj teorioj, kaj la masakroj de homaj vivoj per militoj ne plu celas la provincon Vestfalio, pri kiu moderna gejunulo apenaŭ aŭdas, sed la regadon de la mondo. Sed preter ĉi tio mi multe ĝuis la klopodojn de Sergio Pokrovskij produkti tekston en moderna Esperanto kaj komprenebla por moderna leganto. Kaj bonŝance la piednotoj klarigas, kio estas jezuitoj kaj anabaptistoj. Mi plene subskribas liajn klarigojn pri la devojiĝoj en la traduko de Lanti, lian rifuzon de laŭvortismo kaj lian uzon de frazstrukturoj pli kongruaj kun la lastaj konceptoj en tiu kampo.

Unu faka flanko de lia laboro, kiun mi multe admiris kaj kiu estas utila al mi nun por kompreni plene, pri kio ni parolas, estas la abundego de piednotoj, kiuj malkaŝas al naiva leganto kiel mi pri la veraj filozofiaj ideoj de Lejbnico kompare kun tiuj de Alexander Pope, sed mi demandas min, ĉu moderna leganto efektive volas koni tiujn distingojn kiel ankaŭ la verajn longecojn de germanaj mejloj kompare kun francaj leŭgoj kaj sekvi la kalkulojn: mi citas el piednoto: „Evidente, ‚kvaronmejlon’ Lanti interpretis moderne-usone: 1609 m / 4 ≈ 402 m ≈ 1/3 km ≈ 333 m; sed Voltero skribis france, tial por li 7422 m / 4 ≈ 1856 m ≈ 2 km.”

La cetero de la artikolo estas konsultebla en la sekcio por abonantoj.

Voltero: Kandido, aŭ Optimismo. El la franca lingvo tradukis Sergio Pokrovskij. Literatura suplemento al La Ondo de Esperanto, Sezonoj, Kaliningrado, 2023. 176 paĝoj.