Arto

AŬSTRIO

Canaletto: Imponaj pentraĵoj de eŭropaj urbvidaĵoj

Per la organizo de pentraĵ-ekspozicio de la italo Bernardo Bellotto (ĉ. 1721-1780), iufoje nomata Canaletto [kanaleto], la Arthistoria Muzeo en Vieno plenumis sian multjaran deziron ebligi la aliron de vasta publiko al la artaĵoj de tiu fama pentristo, kiu en ili eternigis vidindajn lokojn de vico da eŭropaj urboj.

Vigla kunlaboro de la viena muzeo kun la plej gravaj polaj muzeoj estigis la fundamenton de tiu ekspozicio. Pro la restaŭrado de la Reĝpalaco en Varsovio kaj ties „Canaletto-Halo” gravaj pentraĵoj de la pola ciklo de Canaletto – kiuj tie estas konstante ekspoziciataj – povis veni al Vieno. Tie ili estis montrataj kune kun pentraĵoj el la Nacia Muzeo de Varsovio kaj el aliaj eŭropaj kaj ekster-eŭropaj kolektoj, nome el Sankt-Peterburgo, Dresdeno, Budapeŝto, Dublino, Londono, Milano, Torino, Vaŝingtono, Vieno, samkiel el privataj kolektoj.

La ekspozicio de Canaletto en Vieno prezentis la vivovojon de la pentristo el Italio tra Dresdeno, Vieno, Munkeno kaj Varsovio surbaze de liaj impresaj pentraĵoj, kreitaj en la menciitaj urboj.

Bernardo Bellotto, kiu naskiĝis en Venecio ĉirkaŭ 1721, estas unu el la ĉefaj reprezentantoj de la tiel nomata panoram-pentrado, la ĝenro de kvazaŭ topografie ĝusta redono de urbaj vidaĵoj. Tiu specifa formo de pentrado de urbaj pejzaĝoj evoluis en Venecio dum la 18a jarcento lige kun la pliiĝanta nombro de vojaĝantoj cele al memkleriĝo. Ĉefmajstro de tiu specifa ĝenro, ekestinta ĝuste en Venecio, estis Antonio Canale [kanale], onklo kaj instruanto de Bellotto, kiu de li transprenis la alnomon Canaletto.

Bellotto aktivis post siaj lernojaroj ĉe Antonio Canale ankaŭ ekster Venecio, en Romo, Florenco, Lucca, Milano, Torino kaj Verono. En 1747 li forlasis sian naskiĝurbon Venecio por ĉiam kaj transloĝiĝis al Dresdeno en sud-orienta Germanio. En la sekvaj 11 jaroj li pentris tie kiel kortega pentristo ĉe princo-elektisto Frederiko Aŭgusto la 2a vicon da grandaj pejzaĝ-pentraĵoj de la floranta malfrubaroka rezidentejurbo Dresdeno, samkiel de la mezepoka urbo Pirna kaj ties fortikaĵo. Per tiuj pentraĵoj li transdonis la ĝis tiam specifan venecian formon de urbvidaĵa pentrado al meza Eŭropo. Liaj pentraĵoj mirigas per la topografia ekzakteco kaj detal-fidindeco, kvankam Canaletto faris gravajn ŝanĝojn favore al la kohereco de komponaĵa konstruo kaj efike dividis la komponaĵojn per fortaj lumaj kaj ombraj kontrastoj.

En 1759 kaj 1760 la pentristo restadis en Vieno, kie li, komisie de la aŭstra-hungara imperiestrino Maria Tereza, kreis pentraĵojn de vidaĵoj de Vieno kaj de la imperiestraj kasteloj Schönbrunn kaj Schloss Hof, kiuj estas konstantaj ekspoziciaĵoj de la Arthistoria Muzeo en Vieno.

Poste Canaletto revenis tra Munkeno al Dresdeno, kaj ekde 1767 ĝis sia morto en 1780 li estis kortega pentristo ĉe la pola reĝo Stanisław August Poniatowski. Tie li pentris por la reĝa palaco grandan nombron da pejzaĝ-pentraĵoj de Varsovio kaj ĝia ĉirkaŭaĵo.