MONATO

Leteroj

Francio, ĉu profunde demokratia?

En la enkonduko de l' maja MONATO, Stefan Maul, raportante pri dekstrismo en Eŭropo, ektraktis tiklan temon, pri kiu oni povus multon diri. Li tute nature atendas reagojn de la legantoj. Pri tia temo mi volas aŭdigi mian humilan voĉon, ĉar tiuj freŝdataj politikaj aŭstraj aferoj, kaj la franca ŝoko kiu baldaŭ sekvis, faris en mia menso amarajn impresojn. Unue, mi dankas al Stefan Maul pro lia tre honorinda opinio pri mia lando „profunde demokratia”. Bone! Sed bedaŭrinde, la disvolviĝo de la eventoj pri l' afero Haider [hajda] en Aŭstrio montris la malon. Ĉar en kio konsistas demokratia reĝimo? Mi foliumis PIV kaj mi legis: „reĝimo, en kiu la politika povo apartenas al la popolo, kaj en kiu estas plej fortaj la sendistinge egaligaj tendencoj”. Estas kompreneble, ke tute libera voĉdonado esprimas la tendencojn pere de diversaj politikaj partioj.

Se mi bone komprenas tion, estas do tre malbona ideo de la franca registaro manovri por puni Aŭstrion, en kiu iu dekstrulo regule elektita eniris la registaron en Vieno. Tia konduto de Francio estas maldeca, ĉar estas „ŝovi la nazon” en internan aŭstran aferon, kaj ankaŭ kontraŭdemokratia, ĉar tio ŝajnas konsideri, ke respektante la volon de sia popolo, Aŭstrio pekis. Pro tio mi dubas, ĉu la nuna franca registaro estas „profunde demokratia”.

Plie, en la lando mem, la sinteno de la franca registaro rilate al Le Pen kaj lia Nacia Fronto estas malbona kaj sisteme malamika. Laŭ mi, ĉiuj voĉdonontoj havas la rajton esti serene kaj bone informitaj pri la venonta baloto, por klare scii, kiel ili devos tute libere voĉdoni. Sed anstataŭ trankvile informi kaj argumenti, la respondeculoj preferis timigi la popolon. Kial Chirac [ŝirák] rifuzis duopan diskuton kun Le Pen inter la du prezidentaj balotoj? Kial ĉiuj amasinformiloj gurdoripetadis nigrajn konsiderojn pri la abomena Nacia Fronto, anstataŭ objektive paroli pri ĝiaj kritikeblaj ideoj? Kial tiom da bruaj stratsvarmoj en la francaj urboj, organizitaj kontraŭ Nacia Fronto intertempe de la du prezidentaj balotoj?

Ĉio ĉi estas malbonaj metodoj de falsa demokratio. Cetere, la popolo ĝenerale havas mallaŭdan opinion pri la oficantaj politikistoj, tro ofte kompromititaj en kontraŭleĝaj aferoj, kaj kiuj anstataŭ honeste labori por la lando, donas la impreson pli volonte zorgi pri siaj multaj (konataj kaj nekonataj) avantaĝoj de la mondonaj ŝtatfunkcioj. Resume nuntempe en Francio pri politikaj aferoj regas malkontenteco, maltrankvilo kaj konfuziĝo. Koncerne Berlusconi [berluskoni], alia dekstra popolisto, kiu fariĝis ĉefministro de la riĉa Italio, estas bone kompreneble, ke tia afero ĝenas neniun. Ni tre bone scias, ke ĉie kaj ĉiam tiu, kiu havas nenion, estas nenio. Sed kiu havas multon, tiu ĉi facile pravas. Eĉ laŭ Zamenhof mem: „Ju pli da havaĵo, des pli da pravo!”

Jean BERTRAND
Francio

Indekso
Aboni al MONATO
Flandra Esperanto-Ligo (FEL)
Lasta adapto de tiu ĉi paĝo: junio 2019