Miaj leteramikoj, loĝantaj en aliaj landoj, ne komprenas, kio okazas en landoj, kiel Bulgario, Hungario aŭ Rumanio, kiam ili legas pri ekapero kaj fiagoj de rasismaj grupoj kaj partioj – vere bedaŭrinda, kondamninda kaj eĉ timiga fenomeno.
Ĉu oni freneziĝis, balotante por rasismaj partietoj? Ĉu la loĝantaro de tiuj landoj iun tagon vekiĝis kun malamego kontraŭ, ekzemple, ciganoj? Kio okazas?
Mi ne neas, ke ekzistas tiuj, kiuj malamegas t.n. fremdulojn: ciganojn, judojn, etnajn minoritatojn k.s. Homoj, kiuj tiel malamas, estas tamen laŭ mi nur malplimulto. Kial tamen ŝajnas, ke la socio fariĝas ekstremisma?
Antaŭ nelonge en Bulgario okazis perfortaj manifestacioj kontraŭ ciganoj. La kialo: la murdo de 19-jara bulgara junulo fare de anoj de cigana klano.
En Hungario en 2009 ciganoj murdis rumanan manpilkiston en publika amuzejo, ŝajne nur por montri sian superecon. La sportisto estis senkulpa, amata de siaj kamaradoj kaj de la tuta urbo, en kiu li loĝis.
Lastatempe en Rumanio okazis io simila. Usona korbopilkisto Chauncey Hardy, sportisto en la rumana urbo Giurgiu, estis linĉita de anoj de cigana klano en amuzejo, kie li festis kun kamaradoj venkon en sportludo.
Hardy venis en Rumanion por gajni monon, monate 1500 dolarojn, el kiuj li sendis al malriĉaj familianoj en Usono 1000 dolarojn. Temis denove pri populara sportisto.
La murdinto deklaris, en la ĉeesto de sia advokato, ke li koleriĝis pro tio, ke la sportisto ne parolis rumane. Verŝajne tio estas preteksto por lin ataki.
La prestiĝa rumana gazeto Adevărul (La vero) raportis, ke protektas tiujn cigano-klanojn iuj politikistoj. Ili scias, ke bonaj rilatoj kun tiuj mafiaj klanoj bonvenas, kiam temas pri balotado.
La loĝantaro seniluziiĝas pri politikistoj, kaj do kreskas dum elektoj indiferenteco. La politikistoj povas tamen rikolti voĉojn inter la bone organizitaj klanoj kun multaj membroj: subtenon tian repagas la politikistoj per protektado, eĉ kontraŭleĝa.
El tio fontas kreskanta malamo kontraŭ la ciganoj. La popolo, ankaŭ la polico, timas tiujn klanojn: mankas kuraĝo por ilin denunci okaze de krimoj.
Certe, ne ĉiuj ciganoj estas murdistoj, rabistoj, krimuloj. Tamen la malriĉiĝanta socio indignas, ke ili deklaras sin „persekutataj”, „diskriminaciitaj”; ke ili postulas monhelpon, decan loĝejon; ke ili ne pripensas, ke vivas multaj neciganaj malriĉuloj, senlaboruloj, kiuj finstudis lerneje, eĉ universitate, kaj ne trovas laborlokon. Ili indignas ankaŭ, ke la ciganaj subvencioj devenas de la poŝoj de impostpagantoj.
Jen do la kaŭzo de la malamo. Ĝi restas nur muta malkontento, sed kiam tute senkulpa junulo estas mortigita de membroj de mafiaj klanoj, kreskas malamo miksita kun timo.
Feliĉe, en Rumanio la popolo ne perfortis kontraŭ la klanoj. Fakte, oni ne kuraĝas: oni obeas la leĝojn. Espereble tiuj leĝoj punos la kulpulojn, kio tamen ne revivigos la viktimojn.
Evidente nepras batali kontraŭ rasismo, ankaŭ kontraŭ krimuloj. Se honestuloj timas kulpulojn, se korupteblaj politikistoj protektas krimulojn kaj ne ordinarajn homojn, kiuj obeas al leĝoj, tio nutras malamon.
Oni voĉdonas por fiuloj, kiuj promesas protekti onin kontraŭ t.n. cigana krimado. Verdire la politikistoj volas nur akiri potencon. Kaj do pri la malamo certe ne kulpas sole ciganoj, certe ne ĉiuj ciganoj.
Leĝoj, rajtoj kaj devoj estu egalaj por ĉiuj homoj. Krimuloj estu punataj, sendepende de etna aparteno. Se restos korupto, la situacio eĉ pli malboniĝos.
|
Tiu ĉi artikolo povas esti libere kopiita aŭ tradukita por nekomercaj celoj, se oni mencias la fonton:
Artikolo de L. Sz. el MONATO (www.monato.be). Lasta adapto de tiu ĉi paĝo: 2020-07-07 |