Religio en Japanio. Ĉu budhismo?

Kiam mi vojaĝas en eksterlando, oni ofte demandas min, kiu estas la ĉefa japana religio. Mi respondas, ke tio estas budhismo, ĉar la statistiko diras, ke 80 % de la japanoj kredas ĝin. Tamen, respondante tiamaniere, en mia koro mi ĉiam sentas la demandon, ĉu tiu statistiko estas vera.

En historiaj libroj estas skribite, ke en Japanion venis budhismo en la jaro 538 tra Koreio. Poste Ŝootoku, regent-princo, kaj aliaj iniciatis enkonduki budhismon en Japanion kiel la nacian religion fine de la 6a jarcento, kaj en 604 li proklamis la tiel nomatan Konstitucion de 17 artikoloj, kies 2a artikolo tekstis: „La popolo sincere respektu tri trezorojn: Budhon, la sanktan leĝon kaj bonzojn”. De tiam budhismo fariĝis ŝtata religio, kaj tiamaniere iĝis la ĉefa religio en Japanio.

En la 17a jarcento, en Edo-epoko, la ŝoguno Tokugaŭa Iejasu leĝigis la tiel nomatan Leĝon pri Temploj kaj metis la templojn sub sia regado (1615), ĉar ofte kongregacioj estis gravaj minacoj por la regantoj, kontraŭbatalante la registaron. En 1613 la registaro malpermesis kristanismon en Japanio, kaj por plenumi tion perfekte, ĝi ordonis, ke ĉiuj loĝantoj apartenu al iu templo kaj estu registritaj en tiutempla Registro pri Kredantoj, same kiel nun ĉiuj homoj estas registritaj kiel civitanoj en iu vilaĝo aŭ urbo. En tiu sistemo la popolanoj komencis havi siafamilian tombon en „sia” templo kaj sezone viziti tiun aŭ inviti bonzon al sia hejmo por la ceremonio.

Post la japana moderniĝo en 1868, la nova registaro permesis kristanismon, sed tiu ne multe disvastiĝis kaj eĉ nun la proporcio de kristanoj estas nur 1% de la tuta loĝantaro. Ankaŭ multaj novaj religioj kiel Oomoto naskiĝis, sed ankoraŭ budhismo estas la plej potenca religio en Japanio.

Mi neniam estis enketita pri mia religio, sed certe mi estas klasifikita kiel budhisto, ĉar mia familio petis de iu templo la servon okaze de la morto de mia patro. Kiam venas enketo al tiu templo pri la nombro de kredantoj fare de ministrejo aŭ de la centra oficejo de tiu budhisma sekto, tiu certe enkalkulas mian familion kiel sian kredantan familion. Tiamaniere la sumo de „budhistoj” atingas 80 % de la japanoj. La sama afero okazas pri ŝintoismo, japana pra-religio. Laŭ statistiko 80 % de la japanoj apartenas ankaŭ al ŝintoismo. En preskaŭ ĉiuj distriktoj ekzistas ŝintoisma templo, kaj tiu enkalkulas la loĝantojn kiel siajn kredantojn. Tiamaniere, strange, multaj japanoj estas samtempe kredantoj de budhismo kaj de ŝintoismo. Ĉu tio ne signifas, ke tiaj homoj estas nenies kredantoj?

Ĝenerala la nocio de kredanto de iu religio estas „homo, kiu ofte vizitas la templon, preĝejon aŭ sanktejon, legas sutron kaj kondutas laŭ la edifo de tiu religio”. Kion mi faras kiel „kredanto”? Mi (mia familio) ja vizitas la templon, al kiu mia familio apartenas, kaj invitas bonzon, sed nur okaze de funebroj kaj festivaloj de mortintaj familianoj laŭ kutimo. Kaj provizore kaj imitante, mi voĉlegas sutron tute ne kompreneblan. Tamen aliokaze mi neniam vizitas templon, mi neniam legas sutron, mi neniam kondutas laŭ la edifo de budhismo, kvankam mi eble agas budhiste, sekvante kutimon kaj moron de nia socio multe influita de budhismo. Mi ne estas escepto. Legu la suban statistikon.

Laŭ enketo fare de ĵurnalo Asahi (2008 08 02), vizitas siafamilian tombon
3 %: kelkajn fojojn monate
58 %: kelkajn fojojn jare
18 %: unu fojon dum kelkaj jaroj
15 %: preskaŭ neniam
6 %: aliaj respondoj.

Antaŭe viziti tombon signifis viziti templon, kie estas familia tombo, sed nuntempe viziti tombon ofte ne havas rilaton al templo, krom speciala okazo, ĉar multaj ne havas sian tombon en templo sed en granda publika tombejo.

Laŭ statistiko en Japanio estas 86.000 temploj kaj 91 milionoj da kredantoj el 127 milionoj da loĝantoj, tamen pro ne-religia etoso de multaj japanoj nun ĉiuj temploj suferas pro financa malfacilo. Malmultiĝas familioj en provincaj urboj kaj vilaĝoj. Junaj generaciuloj forlasis sian hejmon en provinco, kie ofte solaj plu loĝas iliaj gepatroj, gardante sian tombon, sed post iliaj mortoj, neniu zorgos pri ilia tombo. Tio signifas, ke la templo perdas sian klienton. En grandaj urboj junaj generaciuloj ne havas intereson pri religio.

Laŭ la specoj de enspezo oni povas klasifiki templojn en tri grupojn:
1. temploj, kiuj dependas de mondonaco de siaj kredantoj, farante budhismajn servojn.
2. temploj, kiuj dependas de turistoj, kiuj pagas por la artaĵoj hereditaj en tiuj.
3. temploj, kiuj dependas de honorario por preĝoj kiel ekzemple preĝoj por trafika sekureco al aŭtomobilo.

Pli ol 90 % de la temploj apartenas al la unua grupo. Se templo ne havas pli ol 300 familiojn kiel sian kredantaron, estas malfacile administri la templon, sed lastatempe oni ne volas havi grandskalan funebron. Iuj familioj eĉ ne havas funebron kaj transportas la cindron al sia tombo sen la servo de bonzo. Kiam homo mortas, li/ŝi ricevas postmortan nomon konsistantan el kelkaj ĉinaj ideogramoj; tamen tio kostas multe. Por mia forpasinta patro mi pagis 300 mil enojn (20 mil eŭrojn) laŭ la konsilo de la templo, ke tiu sumo estas averaĝa. Ne malmultaj familioj opinias, ke estas senutile pagi tiom multe da mono al mortinto. Oni preferus uzi ĝin por vivantaj familianoj.

Tiamaniere la administrado de temploj iĝas pli kaj pli malfacila. Iu granda kongregacio, kiu konsistas el 10 milionoj da kredantoj, havas pli ol mil senbonzajn templojn administratajn de helpantaj bonzoj el alia templo kaj 150 nefunkciantajn templojn eĉ sen helpantoj. Por bonigi la situacion, iuj temploj komencis busservon por kredantoj, ĉar multaj estas tiel maljunaj, ke estas malfacile piede viziti la templon. Iuj malfermis maljunulejon aŭ infanejon en sia tereno por havi pli da kontakto kun la lokanoj. Iuj luis lokalon en Tokio kaj havas kontrakton kun funebra kompanio pri la servo.

Japana budhismo jam de antaŭ longe estas mokata kiel „porfunebra budhismo”, ĉar homoj vizitas templon nur okaze de funebroj kaj temploj ne havas influon kiel religio al la loĝantoj, sed nun tiu „porfunebra budhismo” estas velkanta eĉ en la epoko de multaj funebradoj en maljuna Japanio.

Mi revenas al mia unua demando: Ĉu budhismo estas la ĉefa japana religio? Ĉu vere 80 % de la japanoj kredas budhismon? Mia konkludo estas, ke statistike la japana ĉefa religio estas budhismo, sed en efektiveco nur malmultaj kredas budhismon, kaj oni uzas/utiligas budhismon ne kiel religion sed kiel unu sistemon por glatigi la vivon.