En Ĉinio ĝi estas konata kiel jiao-zi; en Japanio kiel gjooza. Ĝi venis al Japanio el nord-orienta Ĉinio post la dua mondmilito. Ĉi tiun manĝaĵon en Ĉinio oni konsumas aŭ boligita aŭ fritita kiel ĉefan manĝaĵon. En Japanio oni konsumas ĝin plej ofte fritita kun muelita viando, tuberoso, ajlo kaj ĉina brasiko kiel akompanan manĝaĵon apud bovlo da rizo.
Kuiri gjooza-on estas iom penige. Necesas unue fari (aŭ aĉeti) kovraĵon el faruna pasto; poste oni devas prepari viandon kaj diversajn legomojn, volvi tiujn en la kovraĵon kaj fine friti la tutaĵon. Pro la peneco multaj nun aĉetas frostigitajn gjooza-ojn kaj hejme ilin fritas.
Fine de 2007 kaj komence de 2008 34 homoj malsaniĝis, manĝinte frostigitajn gjooza-ojn el Ĉinio. La polico malkovris la venenon metamidofoso, organika fosfora kombinaĵo uzata kiel insekto-mortigilo. La veneno troviĝis ene de la saketoj aŭ ĉe la kovraĵoj kaj la ingrediencoj de gjooza-oj. Tial oni kredis, ke ĝi enmiksiĝis ĉe la fabriko, kie la manĝaĵo estas preparata.
La japana ministrejo pri bonfarto kaj laboro publikigis, ke ekde januaro 2007 19 japanaj kompanioj importis 3800 tunojn da manĝaĵoj kiel frostigitaj gjooza-oj kaj viandaĵoj el mezskala fabriko en Hebei-provinco, Ĉinio. La ministrejo admonis, ke oni ne aĉetu manĝaĵojn el tiu ĉi ĉina fabriko.
Reage, la ĉina polic-agentejo anoncis: „Ni pridemandis 55 laboristojn en la fabriko kaj faris ĉiajn ekzamenojn kaj eksperimentojn, kaj ni konkludis, ke preskaŭ ne eblis tiuj venen-miksaĵoj en Ĉinio.”
Siavice reagis japanaj vendejoj kaj restoracioj. Multaj superbazaroj akceptis, ke aĉetintoj de ĉinaj manĝaĵoj redonu siajn varojn, dum aliaj ĉesis vendi ĉinajn frostigitaĵojn. La porfamilia restoracia ĉeno Skylark ĉesis uzi 73 specojn de ĉinaj manĝaĵoj. Respondeculo diras, ke la manĝaĵoj ne devenas de la koncerna fabriko en Hebei-provinco, sed klientoj timas ĉinajn manĝaĵojn ĝenerale.
Instruada komitato en la urbo Koorijama, Fukuŝima, deklaris, ke ĝi ne uzos ĉinajn manĝaĵojn por prepari lernejanajn manĝaĵojn. Kvin horojn poste, tamen, ĝi nuligis la decidon, dirante, ke, se oni ekskludus ĉiujn ĉinajn ingrediencojn, ne eblus prepari pladojn kontentigajn por lernantoj.
Japanaj manĝaĵoj multe dependas de Ĉinio. Dum la pasintaj dek jaroj la importo 2,4-obliĝis kaj kvarono da manĝaĵoj venas de Ĉinio. Japanaj komercistoj trovas ĉinajn kompaniojn, kie eblas produkti laŭ japana normo. Danke al tiu ĉi sistemo, kaj al malmultekostaj laborfortoj, japanoj manĝas malaltpreze. Specialisto diras, ke portempe homoj evitas frostigitajn manĝaĵojn, precipe ĉinajn, sed baldaŭ ili revenos al sia antaŭa kutimo, ĉar oni konsideras grava malmultekoston de manĝaĵoj.
En junio 2008 la gjooza-oj produktitaj en la Hebei-fabriko kaj tie konservitaj pro la esploroj tamen estis konsumitaj kaj ĉi-foje venenis ĉinojn. La ĉina polic-agentejo komencis denove enketi. Laŭ raportoj, laboras en la fabriko 850 neregulaj dungitoj malkontentaj pro malbonaj labor-kondiĉoj.
|
Tiu ĉi artikolo povas esti libere kopiita aŭ tradukita por nekomercaj celoj, se oni mencias la fonton:
Artikolo de Hori Jasuo el MONATO (www.monato.be). Lasta adapto de tiu ĉi paĝo: 2019-04-17 |