MONATO

Moderna vivo

HANDIKAPITOJ

Alfabeto por surdblinduloj

La jaro 2003 estas dediĉata al handikapitoj en Eŭropo. Koincide, antaŭ iom pli ol 100 jaroj, mortis Hieronymus Lorm, inventinto de palpalfabeto por surdblinduloj.

Kiel 16-jarulo Lorm perdis sian aŭdkapablon; kvar jarojn poste li blindiĝis. Sian handikapon li priskribis kiel „duoblan ĉinan muron”, sed, por venki sian embarason koncerne komunikadon, li evoluigis propran mansignolingvon. Per tiu ĉi lingvo li povis interkompreniĝi kun sia familio.

Ne sciante Lorm-lingvon, surdblinduloj ekzistus mizere, izole kaj apartigite en silenta kaj malluma mondo. En Germanio vivas ĉirkaŭ 3000 surdblinduloj, kiuj tamen „konversacias”, ofte kun sperta akompananto, per plievoluinta versio de la manpalpa alfabeto de Lorm.

Tri monatoj da senpaga legoplezuro!

Blanka ganto

En Lorm-lingvo al ĉiu litero de la alfabeto respondas tuŝo sur specifa loko sur la mano. Por indiki vokalojn, ekzemple, oni tuŝetas la pintojn de la fingroj; konsonantoj havas siajn lokojn sur la manplato. Lerneblas Lorm-lingvo per surmeto de blanka ganto, sur kiu estas indikitaj la pozicioj de la literoj.

La filino de Lorm, Marie, priskribis la signo-lingvon de sia patro kaj publikigis ĝin iom post lia morto, kiam li aĝis 81 jarojn. Tial la Lorm-lingvo fariĝis grava kompreniĝilo por surdblinduloj. Malgraŭ tio, tamen, la germana ŝtato ĝin ankoraŭ ne agnoskas.

Gert HEINTZE/pg

Indekso
Aboni al MONATO
Flandra Esperanto-Ligo (FEL)
Lasta adapto de tiu ĉi paĝo: junio 2019